Mevsimlere karşı bazı hayvanların kendini korumak ve yaşamlarını sürdürebilmek için geliştirdikleri bir mekanizmadır. Sıcağın getirdiği kuraklara ve soğuğun getirdiği dondurucu yaşam alanlarına karşı hayvanların kendilerini belirli süre izole ederek hayatta kalma çabaları olarak da adlandırılabilir. Kış uykusu hayvanların vücut sıcaklığını normalin altına indirirken kalp atış hızını da onunla aşağıya çeker. İklim koşullarının beslenme açısından elverişsiz olduğu bölgelerde hayvanların bu şekilde kendilerini korumaya alması sık gözlemlenen bir durumdur.
Soğuk ya da sıcak havanın yarattığı yaşanması güç durumdan kendilerini izole eden hayvanların listesine haydi göz atalım!
1- Ayılar
Birçok insanın bildiği üzere bu iri ve cüsseli hayvanlar kış uykusunu en uzun ve hafif yaşayan hayvanlardır. Kış uykusu esnasında diğer birçok hayvandan farklı olarak vücut ısılarını sabit tutup hiç düşürmezler. Bu sebeple bilinenin aksine ayıların kış uykusu oldukça hafiftir. Arada sırada çok acıkmaları halinde yemek yeme ve tuvalet ihtiyaçlarını gidermek için mağaralarından çıkabilirler.
Kış uyku süreleri değişkenlik göstermekle birlikte sonbaharda bu aktif dinlenme moduna giren hayvanların tahmini 5-7 ay süren kış uykusu süresi olduğu bilinmektedir.
2- Kaplumbağalar
Biraz şaşırtıcı gelecek ama bu hayvanlarda kış uykusuna yatmaktadır. Evcil olarak baktığımız kaplumbağalarda çok sık görünmese de kimi zaman öldü düşünülen bu hayvanların aslında mevsim şartlarına göre kış uykusuna yattıkları bilinmelidir. Kendilerini güven içerisinde hissettikleri bir bölgede kolaylıkla uykuya dalabilirler. Günlerce hareket etmeden oldukları yerde kalırlar. Çevresel olaylara tepki verme durumları genelde yoktur.
3- Köpekbalıkları
Deniz canlıları da pek ala kış uykusuna yatabilirler. Yapıları onları soğuk ortamlardan uzak tutmaya itmektedir. Okyanus sularının fazla soğuması maalesef onların da yiyecek bulmasını fazlasıyla güçleştiriyor. Bu tip durumlara karşı suyun dibine inen köpekbalıkları orada sular ısınana kadar uyku haline geçiyor.
4- Yarasalar
Son günlerde insanlara hastalık bulaştıran virüslerle ilişkilendirilse de yine suçun biz insanlarda demeden geçemeyeceğiz. Serin ve karanlık yerleri seven bu canlılar soğuk kış aylarını dışarıda yaşamak yerine kendi sessiz mağaralarında geçirirler. 180 gün civarı süren kış uykusunda yazın için enerji depolarlar. Ürkütüldüklerinde strese bağlı ölmeleri dahi mümkün olan bu canlılar Kasım-Nisan dönemini uykuda geçirirler.
5- Yılanlar
Soğuk iklimden hiç hoşlanmayan yılanların genelde hava değişimi yaşanınca kendilerini toprağa gömerek kış uykusuna yatmaları beklenir. Sıcak havaları çok sevmeleri genelde güneş altındaki kayalık ve çayırların altından çıkmalarının en büyük sebebidir. Uykudan ziyade biraz da uyuşuk vücut hali geçiren yılanlar hareketsiz şekilde kalırken vücut sıcaklıklarını muhafaza ederler.
6- Kirpiler
Hemen hemen kimsenin kışın hiç görmediği bu kirpiler tabi ki ortadan kaybolmuyor. Sizleri şaşırtacak olan durum bu kemirgenlerin de kış uykusuna yattığı! Minik oyuklarda kendilerini muhafaza edebilecekleri yerde uyuyan bu canlıların hava sıcaklığının düşmesi ve 5°C ve altını görmesiyle uyku seanslarına geçiş yapıyorlar. Geceleri aktif olan bu canlılar ülkemizde de sıklıkla görülebilir.
