Kedi dostlarımız vahşi doğada dışkılarını ve yemeklerini gizlerler çünkü bunların kokusu yerlerini diğer avcılara avladıkları yemekleri ise rekabet ettikleri diğer kedilere belli eder hatta ilginç bir şekilde jaguarlar gibi besin zincirinin en üstündeki kediler bu dışkı gömme davranışını sergilemezler çünkü onları avlayan yoktur rakipleri de geniş alanlara dağılmış halde bulunur.
Peki ya evde, kedilerimiz kendi evlerinde neden dışkılarını ve besinlerini gizliyor? Kimden saklanıyorlar?
Kediler köpekler ile birlikte türümüzün en önemli yoldaşlarından birisi ancak kediler hakkında öğrenecek daha çok şeyimiz var örneğin kedileri hiç evrimleştirmemiş olabileceğimizi biliyor muydunuz?
2017 yılında bir dergide yayınlanan bir antik DNA araştırması vahşi kedilerin hayatımıza girdiğinden beri pek de değişmediğini gösteriyor mesela köpekleri yapay seçilim yoluyla vahşi kurtlardan isteklerimiz doğrultusunda evrimleştirdiğimizi biliyoruz onlardan sürü gütme evimizi koruma ve taşımacılık gibi amaçlarla faydalanıldı yani kurtları yapay seçilim yoluyla evrimleştiren ve evcilleştiren biz insanlarız öte yandan sözünü ettiğim araştırmanın gösterdiğine göre evcil kedilerin atası olan vahşi kediler 9 bin yıl kadar önce hayatlarımıza daha ziyade keyifle girdiler.
Tarım devrimi sonrası tarım ürünlerinin ve ambarların sayısının artmasına bağlı olarak fareler başımızın belası haline geldi, bu farelerin doğal avcısı olan vahşi kediler ise onların peşinden hayatımıza dahil oldular bu kedilerin bir kısmına evlerimizi açmış olmamız bu vahşi kedilerle yapay seçilim olmaksızın karşılıklı bir ilişki geliştirmemizin önünü açmış olabilir.
Belki de bu kedilerin neden bu kadar baskıcı ve agresif olabildiklerini de izah ediyor.
Ama bu konuşmamızın başında bahsettiğimiz soruya yanıt değil.
.jpg)
Kediler vahşi doğadaki besin ve dışkı gömme davranışını neden evlerimizde de sergiliyor?
Hayvan davranışı denince akla gelen kişilerden ilki ünlü hayvan davranışı bilimcisi yani Etolog ve Zoolog Desmond Morris'dir bugüne kadar hayvan davranışları ile ilgili yaptığı sayısız gözlem ve yazdığı sayısız kitap bilim insanları ve genel halk için yol gösterici olmuştur.
Morris'e göre kedilerin sahiplerinin evinde bile aşırı alan savunmacısı ve öfkeli olmasının ayrıca dışkı ve yemeklerini gömme davranışının sebebi, kedilerin her ne kadar sizin ev arkadaşınız olsalar da sizi sahipleri, evi de güvenli bir yuva olarak görmemeleridir.
Daha ziyade kediler bizi kendilerini baskılayan daha büyük kediler olarak yani bir nevi rekabet olarak algılarlar.
Bu sebeple dışkılarını ve yemeklerini bizden saklamaya çalışırlar. Bu oldukça ilginç bir açıklama çünkü genellikle evcil hayvan dediğimizde ev veya çiftlik ortamında yaşamaya tamamen adapte olacak şekilde evrimleşmiş hayvanlardan bahsederiz.
Kediler ise az önce bilgisini verdiğimiz derginin bulgularına da uyumlu olarak bunun bir istisnası olabilir.
Üstelik Morris bunu iddia eden tek bilim insanı da değil. Hayatının 30 senesini kedi davranışlarını anlamaya ayıran John Bradshaw'da '' Kedi Mantığı '' isimli kitabında kedilerin hâlâ teknik olarak vahşi hayvanlar olduğunu ve bizleri baskıcı büyük kediler olarak gördüklerini söylüyor.
Ama Bradshaw'ın dediğine göre kediniz sizin ona zarar vermeyecek bir kedi olduğunuzu da biliyor, yani hayvan davranışlarından gördüğümüz gibi hayvanlar bazılarının sandığı gibi otomatik makinalar değiller. Belli bir bilince algıya ve düşüncelere sahipler.
İşte kediler de bizlerin davranışlarını daha iri ama zararsız kedilerinki ile eş değer gördükleri için kapıdan girdiğinizde kediniz kuyruğunu kaldırarak sizi selamlar, kediler bu selamı kendilerine zarar vermeyecek diğer kedileri karşılarken kullanırlar.
Kedinizin sizi baskılayıcı bir kedi olarak görmesi onunla özel bir bağ kuramayacağınız anlamına gelmiyor.
Yine de kedilerinizin aklından geçenleri bilmek davranışlarını anlamlandırmanızı kolaylaştırabilir.
Örneğin ona zarar vermediğiniz ve leziz besinler verdiğiniz için daha iyi bir durum oluşmadıkça kedilerinizin sizi terk etmesi veya sizden kaçması için hiçbir neden yok.
Buna paralel olarak kedinizin öldürdüğü fare veya kuşları size sunmalarının nedeni size hediye getirme merakları değil. Kediler avladıkları şeyleri yerken sizin onları ve avlarını koruyacağınızı bilirler.
Hoş bir kedi bir hayvan leşine dişlerini gömdüğü anda tadının o alışageldiği ve tam da damak tadına göre hazırlanmış o hazır mamalardan çok daha lezzetsiz olduğunu farkeder.
Bu nedenle evcil kediler neredeyse hiçbir zaman avlarını tamamen yemezler.
Tuhaf hayvanlar şu kediler, çok tuhaf.