Sürüngen hayvanlar grubunun duygularına göre renk değiştirebilen en sevimli ve ilgi çeken hayvanları arasındadır. Dilleri ise neredeyse kendi boylarının 1.5 katı olup derisinden gözlerine kadar olağanüstü canlılardır. Uzunlukları 10-50cm arasında olup ortalama 25cm civarındadır. Yavaş hareket etmektedirler fakat bugünkü asıl konumuz onların mükemmel şekilde kamufle olma ve renk değiştirme sanatlarıdır.
Renk değiştiren hayvanlar her daim bizlerin ilgisini çekiyor ve eşsiz güzellikleri büyülüyor. Bukalemunların sadece çevreye uyum sağlamak amaçlı sık sık renk değiştirdiklerini biliyoruz ama bu durum kısmen yanlıştır. Bu canlıların sabitken rengi yeşildir. Doğal yaşama ve ağaç tepesine uyumlu haldedir. Erkek olanları herhangi bir dişi gördüğünde ya da başka bir erkek rakip gördüğünde uyarılarak renk değiştirir. Uyarılmış olan bir bukalemun sarı, turuncu ve kırmızı renk tonlarını yansıtabilir. Bu durum çevreye uyum sağlaması yerine kendisini daha büyük ve görünür hale getirme isteğinden kaynaklanmaktadır.
Bukalemunlar Nasıl Renk Değiştirir?
Bu canlıların renk değiştirme konusu birçok bilim insanının da aynı renk değiştiren ahtapotlarda olduğu gibi ilgisini fazlasıyla çekti. Deri hücrelerini kaplayan kromofor ismindeki pigment torbalarının o an ki değiştirme isteğine bağlı olarak içerlerindeki renklerini kullandıklarını saptadı. Tabi bu kadar basit bir şekilde olmayan bu değişim aslında bukalemunların kendi içerisinde aynı Photoshop gibi renk paleti bulundurduğunu ortaya çıkarıyor. Renk tonları derilerinde pigmentler aracılığıyla üretilir. Renkler, hücrelerde toplanan ve sentezlenen farklı renk gruplarının oluşmasını sağlayan birden fazla pigmentin sayesinde ortaya çıkmaktadır. Renk veren pigmentler derilerin kesim noktası yani çizgilere bölünen kısmında bulunmaktadır. Her farklı ana renk grubunun renk sağlayıcısı deri altında sentezlenen pigmentler kaynaklı oluşmaktadır.
Bukalemunların Renk Değiştirme Nedenleri
Bu hayvanların bilindiği üzere iç ısılarını üretemediklerinden dolayı soğukkanlı canlılar olduğunu biliyoruz. Bu bilginin üzerine koyu renk tonlarının ısıyı emdiğini ve açık renklerin yansıttığını basit ilkokul bilgisini kullanarak hatırlıyoruz. Bu iki durumu yan yana getirince bukalemunların belirli bir ısı sıcaklığına ulaşmak için çevrelerini kullandıklarını çok kolay anlıyoruz. Isınmak istediğinde rengini ve renk tonunu koyulaştırırken, serinlemek istediklerinde bu olayın tam tersini gerçekleştirdiklerine şahit oluyoruz.
İnsanlarda çoğu zaman o an ki ruh hallerini ya da çevrelerine sözlü olmasa da yansıttıkları modlarını kıyafet ya da saç modelleriyle gösterirler. Bu hayvanlarda da aynı durum geçerlidir. Bukalemunlar da duygu durumlarına göre renk değiştirebilirler. Heyecanları, korkuları, gerginlikleri farklı renk tonları gösterir.
Erkek olanları dişilere göre çok daha fazla renk değişimi gösterir. Bu durum aralarındaki bariz farkı ortaya koyarken dişilerin çok daha az iletişim tercih etmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca erkek bukalemunların doğada eş bulmasına yardımcı olması için çok daha fazla göze çarpmaları gerekmektedir. Sağlıklı olduğunu ve çiftleşmeye hazır olduğunu mesajını vermek isteyen erkeklerin eğer renk tonlarını koyulaştırdığını görüyorsanız başka bir erkekle kavga etmeye hazır olduğunu gösterir.